Praca „na czarno” pomimo wielu wad oraz konsekwencji, ten rodzaj współpracy nadal cieszy się dość dużym zainteresowaniem. Jest to często wybierany rodzaj współpracy przez osoby z niższymi kwalifikacjami i doświadczeniem zawodowym, które mają problem z odnalezieniem się na rynku pracy po dłuższym bezrobociu.

Z artykułu dowiesz się:

• W jakiej sytuacji mówimy o pracy „na czarno”
• Jakie są konsekwencje pracy „na czarno” dla pracownika
• Jakie są konsekwencje pracy „na czarno” dla pracodawcy

W jakiej sytuacji mówimy o pracy „na czarno”?

Praca „na czarno” jest to rodzaj współpracy, gdzie pracownik wykonuje obowiązki bez zawarcia wcześniejszego stosunku pracy z pracodawcą – takiego jak umowa o pracę, umowa o dzieło, lub umowa zlecenie. Pracownik wobec tego nie ma żadnego prawnego zabezpieczenia w przypadku nieotrzymania wynagrodzenia lub nieotrzymania wynagrodzenia w terminie. Nie ma on także prawa do żadnych świadczeń ani ubezpieczenia.

Konsekwencje pracy „na czarno” dla pracownika

Jeśli osoba podejmuje zatrudnienie bez umowy przy jednoczesnym posiadaniu statusu osoby bezrobotnej w urzędzie pracy, narusza ona wówczas przepisy i podlega karze od 500 do 5000 złotych. W przypadku braku takiego statusu w urzędzie pracy, osobie wykonującej pracę na czarno grozi jedynie pouczenie w zakresie swoich praw.

Konsekwencje pracy „na czarno” dla pracodawcy

Obowiązki takie jak zawarcie pisemnej umowy z pracownikiem oraz zgłoszenia do ZUS leżą po stronie pracodawcy. W związku z tym, za nielegalne zatrudnienie pracownika ponosi poniższe konsekwencje:

1. Nieopłacenie składek za pracownika – kara w wysokości 5000 złotych
2. Za brak sporządzenia umowy pisemnej (w przypadku pierwszorazowej sytuacji) – mandat karny w wysokości do 2000 złotych
3. Za skierowanie przez inspektora pracy sprawy do sądu – pracodawca może zostać ukarany grzywną od 1000 do 30 000 złotych
4. Za brak zgłoszenia do Funduszu Pracy obowiązkowych danych, które mogą mieć wpływ na wymiar składek – od 3000 do 5000 złotych
5. Za uznanie pracodawcy jako winnego przestępstwa skarbowego – zagrożenie karą grzywny w wysokości 720 stawek dziennych oraz/ lub pozbawienie wolności do 3 lat

Współpraca bez umowy mimo pozornych korzyści finansowych dla obydwu stron, jest bardzo ryzykowna. Pracownik, mimo, że nie poniesie takich kar finansowych jakie ponieść może pracodawca, traci on możliwość korzystania z publicznej opieki zdrowotnej, nie ma prawa do urlopu chorobowego, macierzyńskiego ani wypoczynkowego. Ryzykuje również utratą zatrudnienia z dnia na dzień i brakiem wynagrodzenia za wykonaną pracę. Co więcej wpisanie zajmowanego stanowiska do CV nie będzie miało żadnego pokrycia ze względu na niemożliwe udokumentowanie pracy.